
Rauwe melk: gevaarlijk of ongenuanceerd bang gemaakt?
Ps. De disclaimer staat onderaan deze blog 😉
Je hebt het vast wel eens gehoord: rauwe melk drinken is levensgevaarlijk. De overheid waarschuwt met de grootst mogelijke spoed, je schoonmoeder kent iemand die tijdens het melken is overleden en de media doen er graag nog een extra schepje drama bovenop. Maar klopt deze bangmakerij wel? Hoe hebben we al die duizenden jaren rauwe melk gedronken zonder het fenomeen pasteurisatie en waarom doen we inmiddels wél lacherig over bevroren blauwe bessen met hepatitis A?
Tijd om met een frisse blik, een snufje gezond boerenverstand en wat feiten het verhaal van rauwe melk eens goed onder de loep te nemen. Want rauwe melk is niet alleen een oeroud voedingsmiddel, maar ook, net als borstvoeding, een ware bom aan nutriënten, met unieke kwaliteiten. Het zit ramvol voedingsstoffen die ons lichaam herkent en kan gebruiken. Denk aan hoogwaardige eiwitten, gezonde vetzuren (zoals omega-3 en CLA) en een breed scala aan vitamines (A, D, E, K2, C, B-complex) en mineralen (calcium, magnesium, fosfor, zink). Daarnaast bevat het levende enzymen (zoals lactase en lipase) die de vertering ondersteunen en immunoglobulinen die het afweersysteem een handje helpen. En niet te vergeten: de natuurlijke bacteriën die je darmflora voeden en versterken.
Kortom: het is een compleet, levend voedingsmiddel in plaats van een dood, bewerkt wit supermarkt product.

Pasteur, de witte sloper.
Alle melk die in winkels verkocht wordt is gepasteuriseerd. In Nederland mag échte melk (dus rauw) alleen direct bij de boer gekocht worden, zij zijn vervolgens verplicht om te adviseren hun echte melk eerst dood te koken. Heb je daarvoor 18 kilometer door de striemende regen gefietst? Om een 100% natuurlijk nutriënten bommetje te scoren en die vervolgens om zeep te helpen? Wat mij betreft niet…
Pasteurisatie wordt vaak gepresenteerd als dé held in het veld van enge microben, maar eigenlijk is het een bijna domme, thermische ingreep die het grootste deel van de voedingswaarde én het natuurlijke beschermingssysteem van rauwe melk verwoest.
Meer over dit ingenieuze beschermingssysteem onderaan deze blog, in de bonus afdeling!
Door pasteurisatie, of sterilisatie (toegepast op “houdbare” melk) gaan vitaminen zoals B12 en C compleet verloren, enzymen die nodig zijn bij de vertering en opname van o.a. folaat en mineralen worden ook vernietigd. Naast pasteuriseren gooien we voor supermarktmelk ook nog even homogenisatie en ontvetting in de mix waardoor respectievelijk de structuur van het melkvet verandert en het minder vet wordt. Dit alles heeft tot gevolg dat de melk gedenatureerd wordt, enzymen) dé hulpstoffen voor de vertering) doodgaan en de vorm van het caseïne-eiwit en wei-eiwitten verandert. Zouden al die onnatuurlijke interventies misschien de oorzaak zijn dat veel mensen juist last krijgen van supermarkt melk, terwijl er legio gezonde volksstammen waren die afgelopen duizenden jaren floreerden met rauwe melk in hun dieet? Veel van mijn cliënten en volgers hebben een intolerantie voor supermarkt melk en niet tegen rauwe melk… Lees nog meer info over de dubieuze theorie van Pasteur en over de voordelen van rauwe melk in het boek ‘Echt Leven door Echt Eten’ van Charlotte van Loo.
Hoe bewaar ik mijn rauwe melk, zodat mijn opgroeiende kinderen het elke dag kunnen drinken?
1) Ik zorg ervoor dat ik naar een goed adres ga, voor mij is dat Boerderij Landlust, hoe vetter de melk, hoe langer het goed blijft. Ik heb eens getest en hun melk bleef 11 dagen lang goed! Daarna werd het lichtzuur, dat is normaal en géén bederf. Supermarkt melk bederft wel en kan je ziek van worden! Zoek zelf een adres voor rauwe melk en test het eens uit hoe lang de melk goed blijft.
2) De helft van wat ik haal vries ik in in glazen liter flessen vriezen, zodat ik meer rauwe melk kan kopen en minder hoef te reizen. Door er maar 750 ml. melk in te doen kan je het in de vriezer bewaren zonder dat de glazen fles kapotgaat.
Ontdooien doe ik door 's avonds een fles uit de vriezer te halen en in de gootsteen te laten ontdooien. Daarna bewaar ik het in de koelkast totdat het op is. De melk is nog steeds van uitstekende kwaliteit, wellicht blijft het wat meer aan de fles plakken, maar mijn kinderen genieten er volop van!
3) Een ander deel maak ik melkkefir mee, dit is een natuurlijke manier om de houdbaarheid te verlengen. Ik gebruik hiervoor de rauwmelkse kefir van the raw Milk Company, klik hier voor alle verkooppunten.
Klik hier voor het recept.
Waarom zij we van de natuur afgeweken?
In de 19e eeuw, vooral in de Verenigde Staten, ontstonden zogenaamde Dairy Distilleries: bedrijven waar koeien werden gevoerd met afval uit de drankindustrie. Die troep maakte de koeien ziek, tuberculose, ontstekingen, noem maar op en daardoor was de melk die ze gaven vaak gewoon gevaarlijk om rauw te drinken. Niemand wil pus van ontstoken uiers in z’n melk. Pasteurisatie werd toegepast in een poging om die vuile melk veilig te maken door de boel met hitte zoveel mogelijk te doden. Let wel: pasteurisatie doodt niet alles… Het was oorspronkelijk nooit de bedoeling om ook melk van normale bedrijven te gaan pasteuriseren, maar je weet hoe het gaat met regeltjes…dus zo ontstond de gewoonte om ook melk van volkomen gezonde dieren te pasteuriseren. Kan je je voorstellen dat je het advies krijgt om je eigen borstvoeding eerst te koken omdat je kindje er ziek van wordt doordat je heel veel junk eet? In plaats van dat je verteld wordt dat die junk het probleem is?
In Nederland namen we die aanpak van pasteuriseren van probleemvrije melk vrij snel over, vooral omdat we tuberculose en andere ziekten wilden terugdringen, ook al waren onze koeien (gelukkig) iets beter af. Het idee was: veiligheid eerst, kwaliteit later.
Het échte probleem?
Maar pasteurisatie lost het échte probleem natuurlijk niet op. En dat is dat wanneer koeien ongezond worden gevoerd, onder onnatuurlijke omstandigheden (denk mega stallen met geen/weinig daglicht) leven en daardoor melk leveren die ziekmakend kan zijn. Vitamines, enzymen en goede bacteriën verdwijnen door verhitting, waardoor de melk minder voedzaam wordt en lastiger te verteren is. Dus ja, pasteurisatie is vooral een noodgreep voor een industrieel systeem dat dieren en natuur aan hun lot overliet. Terug naar de natuur is de oplossing, maar tegenwoordig zijn we bang voor de natuur, terwijl we in feite zelf natuur zijn…
Dat dit kan, terug naar de natuur en zodoende gezonde melk leveren, zelfs midden in de Randstad, lees je in het voorbeeld hieronder:

Boerderij Landlust: A2-A2-melk uit het hart van de Randstad
Midden tussen de drukte van de Randstad, met ruim twee miljoen mensen op nog geen twintig kilometer afstand, ligt Boerderij Landlust in Maasland.
Op Boerderij Landlust runnen Roel en Femke van Buuren hun biologische bedrijf met lef en visie. Ze kiezen bewust voor Jerseykoeien, kleinere, sobere dieren met een hoge melk- en vleeskwaliteit en voor een landbouwmethode die draait om natuurinclusiviteit, korte ketens en echte verbinding met de omgeving. Hun dames produceren weliswaar minder liters dan hun doorgefokte zussen, maar hun melk is 100% natuurlijk, voedzamer en volgens mijn kinderen de lekkerste die er is. Ik deel hun mening.
De koeien van Roel en Femke grazen volgens het principe van mobiel stripgrazen. Hierbij krijgen ze telkens een vers stuk weide, die daarna 30 dagen de tijd krijgt om te herstellen, hierdoor benutten ze het gras optimaal en blijft de bodem gezond. Het resultaat? Gelukkige dieren, voedzame melk met veel room en een bijzonder eiwit profiel: A2-A2-melk, daarover later meer. Af en toe wordt er een rund geslacht, dan is dit vlees in de diepvries van de knusse boerderij winkel te koop.
Naast voedselproductie heeft Boerderij Landlust een tweede missie: landschapsbeheer. De weilanden zijn een thuis voor weidevogels en de biodiversiteit wordt actief versterkt. Roel: “Ik vind het belangrijk dat onze manier van boeren past bij de grondsoort en het gebied. Voedsel en landschap horen hand in hand te gaan.”
Voor Roel is duurzaamheid geen los project, maar de basis van het hele bedrijf. Hij streeft naar een voedselsysteem dat zo min mogelijk leunt op eindige fossiele bronnen: “Boeren met de natuur moet geïntegreerd zijn in je hele bedrijfsvoering. Niet als bijzaak, maar als fundament.” Roel ziet ook een belangrijke rol voor consumenten: “Je stemt elke dag met je vork. Door lokaal, onbewerkt en voedzaam voedsel te kopen, geef je boeren ruimte om op een duurzame manier te werken. Daarmee bepaal je zelf mee hoe het landschap eruitziet.”
Gelukkig zij Roel en Femke niet de enige die rauwe A2A2 melk verkopen! De Puurste Zuivel in Den Bosch heb ik op 24 mei jl. bezocht en ook daar levert boer Carel prachtige A2A2 melk. Ik ben helaas niet in staat om jullie te vertellen welke boer bij jou in de buurt zit, dat mag je zelf onderzoeken, maar kijk ook eens op deze website: Bio Adressen
A2-A2-melk: oermelk
In koemelk zitten verschillende soorten eiwitten, een daarvan is het beta-caseïne eiwit. Die komt in 2 uitvoeringen; A1 en A2. A2 is de oervorm, A1 is de doorgefokte vorm en die zit in vrijwel alle supermarkt melk, al dan niet gemengd met A2. De melk waarin uitsluitend de A2 vorm in voor komt en dus géén A1 eiwitten bevat noemen we de A2-A2 vorm en is voor heel veel mensen makkelijker te verteren, logisch ook, want dit is de vorm die God gemaakt heeft. Vraag aan jouw boer wat voor melk zijn koeien produceren om erachter te komen met welke soort melk je te doen hebt.
De melk van Jerseykoeien is rijk aan voedingsstoffen en bevat uitsluitend het A2-beta-caseïne-eiwit, wat voor veel mensen lichter verteerbaar is. Roel gelooft dat voedsel met meer voedingswaarde ook meer waardering verdient: “Als mensen meer gaan waarderen wat écht voedzaam is, kan de boer er ook beter van leven. Zo creëren we een gezondere maatschappij en meer levensvreugde.”
Hoe deden we dat vroeger met rauwe melk?
Weston A. Price een nieuwsgierige tandarts en schrijver van bovenstaand boek, zag bij traditionele, gezonde volkeren, zonder geboorteafwijkingen iets heel bewusts gebeuren: pasgetrouwde stellen, zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding gaven kregen doelgericht voeding van exceptionele kwaliteit aangeboden. Rauwe melk en melkproducten hoorden daar ook bij. Geen gewoonte, maar een strategie. De dieren aten wat de natuur gaf; gras, kruiden, planten en zetten dat om in vloeibaar goud. Sally Fallon Morell beschrijft ditzelfde patroon in een van mijn favoriete boeken Nourishing Traditions Book of Baby & Child Care: seizoensgebonden, voedingsrijke rauwe melk als steunpilaar voor vruchtbaarheid, zwangerschap en jonge gezinnen.
Waarom juist die melk?
Omdat melk van grasgevoerde koeien in het rijke seizoen barst van de vetoplosbare vitamines (A, D, K2), CLA, omega-3, enzymen en levende bacteriën. Levend eten dus, dát goed verteerbaar is en veel levert.
Geen rauwe melk bij de hand? Tips van Sally Fallon:
- Ga voor harde rauwmelkse kazen die lang hebben gerijpt
Denk aan: Goudse, Parmigiano Reggiano, Comté, Gruyère, Pecorino Romano, Manchego curado.
Door het lage vocht, het zout en de lange rijping zijn dit praktische, robuuste opties. - Liever (even) geen zuivel? Kies dierlijke calciumbronnen die we goed opnemen:
Sardientjes of ansjovis met graat, zalm uit blik mét graat en bottenbouillon van grasgevoerde dieren als minerale basis in je keuken.
Bouillon is vooral top voor gelatine/collageen en mineralen samen, handig als basis in soepen en sauzen.
Kortom: deze onderzochte traditionele volkeren waren niet “ongeciviliseerd”, ze waren doelbewust bezig met de gezondheid van de volgende generatie. En rauwe melk (of slimme alternatieven) speelde daar een rol in.
Hoe zit het met rauwe melk, Listeria en zwangerschap?
Listeria is zo’n bacterie waar zwangere vrouwen meteen bang voor worden gemaakt. Of nou ja… vaak is het eerder Hysteria dan Listeria, want het risico in rauwe melk wordt enorm opgeblazen.
Waar kwam Listeria in voor? In gepasteuriseerde melk, yup, lees het nog een keer: in gepasteuriseerde melk… Maar ook zachte kazen zoals mozzarella (zowel rauw als gepasteuriseerd) en vleeswaren zoals boterhamworst, ham en paté. Onderzoek laat zien dat per portie de geschatte kans op Listeria, bij vleeswaren ruim tien keer hoger is dan bij rauwe melk. Sterker nog: gepasteuriseerde melk werd bijna 30 keer vaker in verband gebracht met Listeria-gevallen dan rauwe melk! 1)
Ondertussen worden er in de supermarkt nog volop vleeswaren en gepasteuriseerde zuivel verkocht. Toch krijg je daar zelden een waarschuwingssticker voor op je zwangere buik geplakt.
Dat betekent niet dat er nul risico is, dat geldt namelijk voor geen enkel voedingsmiddel! Weet je nog die bevroren blauwe bessen met hepatitis A? Koop rauwe melk alleen bij een boer die hygiënisch werkt, natuurlijk boert en daardoor gezonde dieren heeft. Vermijd in de zwangerschap wél zachte, niet-gerijpte kazen, of ze nu van rauwe of gepasteuriseerde melk zijn, want daar kan Listeria zich wel lekker thuis voelen. Kort gezegd: in rauwe melk zitten van nature allerlei goede bacteriën en enzymen die als een soort “securityteam” werken, ze houden Listeria (en andere indringers) op een natuurlijke manier in toom.
Bij pasteurisatie wordt dat hele team in één klap omgelegd. De melk wordt daarna steriel(er) verpakt, maar zodra er toch ergens een Listeria-bacterie binnenglipt (bijvoorbeeld tijdens het afvullen of in de koeling), heeft die vrij spel. Er is geen concurrentie meer, dus hij kan rustig groeien, soms zelfs bij koelkasttemperatuur.
In rauwe melk krijgt Listeria die kans simpelweg veel minder omdat rauwe melk een natuurlijk bescherming systeem heeft. Meer over dit natuurlijke beschermingssyteem in rauwe melk lees je bijna onderaan deze blog, over Listeria kan je bij de veel gestelde vragen nog meer info terug vinden!
Dus: laat je niet gek maken door de Hysteria rond Listeria, maar gebruik je gezonde boerenverstand.
Tot slot nog een 'verhaaltje' over het plaatsje zonder kiespijn
In het boek Genees Tandbederf wordt een bijzonder verhaal verteld over Hereford een plaatsje in de Verenigde Staten. In de jaren ’40 stond dit stadje bekend als “het plaatsje zonder kiespijn.” Een tandarts merkte dat de inwoners die volop rauwe, volle melk van grasgevoerde koeien dronken, opvallend sterke en gezonde tanden hadden. Zelfs bestaande gaatjes van nieuwe inwoners leken onder een beschermend laagje te verdwijnen.
Niet iedereen was daar blij mee trouwens. Een collega-tandarts merkte op: “Als al onze patiënten dit doen, zitten wij straks zonder werk.”
Over mijn ervaring met het herstellen van gebitsproblemen schreef ik een blog, zelf heb ik destijds geen rauwe melk ingezet, maar nu ik de melk van Boerderij Landlust ontdekt heb zou ik dat anders doen.
Rauwe melk bevat natuurlijke mineralen zoals calcium en fosfor, plus vitamine K2, die samen helpen bij het remineraliseren van tanden en het versterken van het glazuur. Meer hierover lees je in mijn blog over het genezen van gebitsproblemen en het natuurlijk helen van gaatjes en natuurlijk in het boek van Ramiel Nagel, de vader die zijn dochters gebit genas met oervoeding.
Moet jij nu rauwe melk gaan drinken? Nee, doe wat goed voelt voor jou, maar besef alsjeblieft dat we in een wereld leven waarin je zelf moet onderzoeken wat voor jou werkt. Tot voor kort lagen er nog producten in de supermarkt waarvan iedereen weet dat het kankerverwekkend is. En andersom kan dus ook: een (supermarkt)verbod op producten die al decennia vele mensen gezond hielden.
Liefs, Esther
Ps. lees onder de afbeelding 3 bonus onderwerpen
1) welke voedingswaarde heeft supermarktmelk? Hint: het is dood spul
2) het natuurlijke beschermingssyteem in rauwe melk
3) veel gestelde vragen. Ok flauw om dit een bonus afdeling te noemen, maar een 9 voor originaliteit toch?

Bonus 1:
Waarom “verse” melk uit de supermarkt eigenlijk dood wit spul is en nauwelijks voedingswaarde heeft.
(naar mijn onbescheiden mening: beter geen melk dan supermarktmelk)
Gepasteuriseerde melk verliest of vermindert:
- Vitamine C – In rauwe melk aanwezig, maar verdwijnt door verhitting.
- Calcium – Het gehalte blijft gelijk, maar je lichaam neemt calcium uit gepasteuriseerde melk vee malen slechter op.
- Folaat – Drager-eiwit wordt kapotgemaakt door verhitting, waardoor opname veel slechter is.
- Vitamine B12 – In rauwe melk zit een bindings-eiwit dat zorgt voor volledige opname; dit eiwit gaat door verhitting verloren
- Vitamine B6 – Wordt slecht opgenomen uit gepasteuriseerde melk (aangetoond in dieronderzoek).
- Vitamine A – Wordt deels afgebroken door warmte. Bovendien gaat het eiwit (beta-lactoglobuline) dat opname stimuleert, verloren.
- Vitamine D – In rauwe melk gebonden aan lactoglobuline voor optimale opname; na verhitting halveert de opname.
- IJzer – Het ijzer-bindende eiwit lactoferrine blijft intact in rauwe melk, maar wordt kapotgemaakt door pasteurisatie, waardoor opname slechter wordt.
- Jodium – Gehalte is lager in gepasteuriseerde melk.
- Mineralen – In rauwe melk gebonden aan eiwitten die opname bevorderen; deze worden door verhitting vernietigd.
- Goede bacteriën (lactobacillen) – In rauwe melk aanwezig en bevorderen opname van mineralen; door pasteurisatie dood.
Kortom, waarom zou je hiervoor betalen?
Bonus 2
Natuurlijk beschermingssysteem
Overleving in de natuur:
Zelfs een kalf geboren in een modderige wei, dat drinkt bij een moeder die vaak vieze uiers heeft door het liggen in de mest en modder, overleeft rauwe melk! Omdat rauwe melk meerdere natuurlijke, bioactieve systemen bevat die samenwerken om ziekteverwekkers te verminderen of elimineren. Lees mijn samenvatting van de info die ik op realmilk.com gevonden heb:
Vijfvoudig beschermingssysteem in rauwe melk
- Vernietigt ziekteverwekkers in de melk.
- Stimuleert het immuunsysteem.
- Bouwt een gezonde darmwand op.
- Voorkomt opname van ziekteverwekkers en gifstoffen in de darmen.
- Zorgt voor optimale opname van voedingsstoffen.
Belangrijkste beschermende bioactieve componenten
- Lactoperoxidase
- Bevat kleine hoeveelheden waterstofperoxide en vrije radicalen om schadelijke bacteriën aan te doden.
- Komt voor in alle zoogdiersecreties (borstvoeding, tranen, speeksel).
- 10× hogere concentratie in geitenmelk dan in menselijke moedermelk.
- Wordt in sommige landen onderzocht als alternatief voor pasteurisatie.
- Lactoferrine
- Rijkelijk aanwezig in rauwe melk, vooral in de eerste melk, de werking vermindert sterk door pasteurisatie.
- Onttrekt ijzer aan ziekteverwekkers, zoals Candida.
- Heeft anti-inflammatoire en immuunstimulerende werking.
- Doodt veel ziekteverwekkers, maar laat goede bacteriën ongemoeid.
- In studies met muizen verminderde het tuberculosebesmetting en verhoogde het de overleving bij Candida-infecties.
- Wordt zelfs als supplement en in de vleesindustrie als antimicrobiële spray gebruikt.
- Witte Bloedcellen (Leukocyten)
- Voeren fagocytose uit (eten bacteriën, gisten en schimmels op).
- Produceren H₂O₂ om lactoperoxidase te activeren en CO₂ om aerobe microben te remmen.
- Typen: B-lymfocyten, macrofagen, neutrofielen, T-lymfocyten ter coördinatie van de afweer.
- Immunoglobulinen en antistoffen zorgen voor passieve immuniteit en blokkeren ziektekiemen in de darm.
- Polysacchariden & vetzuren en lipiden
- Oligosacchariden voorkomen dat bacteriën aan de darmwand hechten.
- Middellange-keten vetzuren, breken celwanden van schadelijke bacteriën, af en beschermen darmen en lever.
- Fosfolipiden & sfingolipiden, blokkeren opname van ziekteverwekkers en gifstoffen.
- Enzymen & andere bioactieve stoffen
- Complement en lysozym, breken bacteriewanden af, erg gevoelig voor verhitting.
- Hormonen & groeifactoren, stimuleren darmrijping en voorkomen een “lekkende darm/leaky gut”.
- Mucinen, voorkomen dat bacteriën en virussen zich hechten.
- Fibronectine, verhoogt macrofaagactiviteit en helpt bij weefselherstel.
- Glycomacropeptide, remt hechten van ziekteverwekkers, ondersteunt de darmflora en immuunsysteem.
- Goede bacteriën (lactobacillen & bifidobacteriën)
- Vormen een beschermende darmflora en verdringen schadelijke bacteriën.
- Produceren melkzuur dat ziekmakers doodt.
- Bifidus Factor stimuleert de groei van nuttige bacteriën bij baby’s.
- B12-binden d eiwit ontneemt schadelijke bacteriën een belangrijke voedingsbron.
- Lactoglobulinen vervoeren vitamine A en D.

Veel gestelde vragen (bonus 3).
Vraag: Mijn kind krijgt poedermelk/flessenvoeding, is er een alternatief?
Antwoord: Ja. De Weston A. Price Foundation heeft een recept op basis van rauwe melk, je vindt dit hier.
Vraag: Welke bewerking wordt er op supermarktmelk toegepast?
Antwoord: Supermarktmelk wordt flink bewerkt:
- Pasteurisatie: De melk wordt verhit, waardoor veel van de natuurlijke vitaminen, eiwitten, enzymen en bacteriën verloren gaan of veranderen.
- Homogenisatie: Vetbolletjes worden zo klein gemaakt dat de melk mooi egaal blijft en het vet niet meer bovenop gaat drijven.
- Ontvetten (soms): Het vet wordt deels verwijderd voor magere of halfvolle melk.
- Denaturatie: Door verhitting veranderen de eiwitten van vorm, wat invloed heeft op smaak, textuur en sommige voedingsstoffen.
Vraag: Waarom is Listeria bij zachte kazen wél een probleem en bij kefir bijvoorbeeld weer niet? En welke kaas moet ik dan niet nemen?
Antwoord: Love this question! Het heeft o.a. met de pH (zuurtegraad), natuurlijk beschermingssysteem, vocht en zoutgehalte te maken:
- Rauwe melk heeft een pH van ongeveer 6,5 – 6,8 → dat is vrij neutraal, en dus theoretisch zou Listeria daar prima in kunnen groeien.
- Maar! Rauwe melk is geen “lege vloeistof” – het zit vol met concurrentie: melkzuurbacteriën, lactoferrine, lysozym en immunoglobulinen. Het natuurlijke beschermingssysteem, die pakken een mogelijke indringer meteen aan.
Wat gebeurt er met Listeria bij fermentatie (yoghurt, kefir)?
- Zodra melk gaat fermenteren, beginnen melkzuurbacteriën lactose (melksuiker) om te zetten in melkzuur.
- Daardoor zakt de pH heel snel naar rond de 4 – 4,5.
- Listeria houdt absoluut niet van zuur, bij die pH stopt z’n groei en gaat ‘ie vaak dood.
Waarom dan verschil met zachte kaas?
- Zachte kazen beginnen meestal ook als melk, maar het proces is anders:
- Er zit stremsel en soms een beetje zuur in, maar de pH blijft relatief hoog (5 – 6).
- Ze worden kort gerijpt en houden daardoor veel vocht vast.
- Er zit wel zout in, maar niet zoveel als in harde kaas.
- Kortom: zachte kazen hebben genoeg water + neutrale pH + tijd in de koelkast → dat is een soort Airbnb voor Listeria.
- Terwijl yoghurt/kefir juist een zure storm creëren waar Listeria niet in kan floreren.
Dus het verschil is eigenlijk:
Rauwe melk = beschermende flora, Listeria kansloos
Gefermenteerd = zuur milieu (lage pH), Listeria kansloos
Zachte kaas = vochtig + redelijk neutrale pH, Listeria blij
Harde kaas = droog + zout + lage pH, Listeria kansloos
Disclaimer:
Oké, voordat je denkt dat ik hier jouw huisarts, verloskundige, of gratis internettherapeut uit ga hangen: dit is puur ter informatie en inspiratie. Het is geen medisch advies, ook geen persoonlijk advies of recept voor eeuwige gezondheid. Voor je eigen lijf en welzijn blijf je natuurlijk het beste luisteren naar je eigen lichaam, verloskundige of arts. Ja die laatste 2 moet ik zeggen om niet door allerlei instanties achternagezeten te worden en gewoon rustig m’n werk te kunnen doen. Je mag zelf bepalen of je m’n disclaimer gelooft of niet. Alles wat je hier leest is mijn persoonlijke mening als stronteigenwijze Orthomoleculair Therapeut, ervaren moeder en liefhebber van oervoer. Het bevat o.a. een samenvatting van wat de Western A. Price Foundation zegt, die gaan meestal lekker tegen de politiek correcte stroom in. Gebruik je eigen gezonde verstand, doe óók je eigen onderzoek en neem vooral de verantwoordelijkheid voor jouw eigen keuzes. En als het je niet zint: gooi deze blog weg, eet een koekje en geniet van je dag.
1) Quantitative Assessment of Relative Risk to Public Health from Foodborne Listeria monocytogenes Among Selected Categories of Ready-to-Eat Foods | FDA (Interpretive Summary, blz. 17)
Reactie plaatsen
Reacties